جست و جوی ریشه های تاریخی"اخلاق اطلاعات" در علوم کتابداری و اطلاع رسانی

Authors

  • محمدرضا وصفی استادیار دانشکده علوم اطلاعات و دانش‎شناسی دانشگاه تهران
  • مهدی شقاقی دانشجوی دکترای علم اطلاعات و دانش‎شناسی دانشگاه تهران
Abstract:

هدف: هدف پژوهش حاضر، مطالعۀ تاریخ اجتماعی مفهوم «اخلاق اطلاعات» است. قصد بر آن است تا نشان داده شود که چگونه مفهوم «اخلاق اطلاعات» در جریان تحولات اجتماعی حاکم بر حرفۀ کتابداری و اطلاع‎رسانی برساخته شده و به‎شکل آنچه ما امروز به‎عنوان حوزۀ «اخلاق اطلاعات» می‎شناسیم، درآمده است.  روش: پژوهش حاضر به روش سندی یا کتابخانه‎ای انجام شده است. روش سندی یا کتابخانه‎ای، بهترین روش برای ردگیری تاریخ تطورّ مفاهیم و اندیشه‎ها در مناسبات اجتماعی است. یافته‎ها: جریان‎های اجتماعیِ حاکم بر فضای حرفه‎ای کتابداری و اطلاع‎رسانی از اواخر قرن نوزده تا اوایل دهۀ 70 قرن بیستم آمریکا، سه اتفاق بارز به نام‎های درخواست کتاب‌های زرد و مسئلۀ سانسور، کمک به ثبات جامعه و مسئلۀ خدمت به پروپاگاندا در قالب خدمات جنگی کتابخانه، و جنبش مسئولیت اجتماعی را رقم زد که این سه رویداد، خود را در سه جهت‌گیری مهم در اخلاق اطلاعات متجلی نمود: اخلاق اطلاعات اصول‎‎گرا، اخلاق اطلاعات فردگرا، روانشناختی و تکنوکراتیک، و اخلاق اطلاعات جامعه‎گرا و انتقادی.        اصالت/ارزش: ارزش این مقاله، در یافتن و ارائۀ شواهدی تاریخی برای اثبات این مطلب است که حوزۀ «اخلاق اطلاعات» باوجود ادعای بسیاری از افرادی که در حوزۀ علوم کامپیوتر، فنآوری اطلاعات و ارتباطات، و هوش مصنوعی فعالیت می‎کنند، ریشه در اخلاق کتابداری و اطلاع‎رسانی دارد و از بُن‎مایه‎های فکری این حوزه نضج یافته است و مسائل جدیدی که ورود رایانه و شبکه به دنیای اطلاعات ایجاب کرده است، باعث شده این حوزه اَبعاد تازه‎تری به خود بگیرد و این تصور حاصل شود که این مفهوم، برخاسته از تحولات نیم‎قرن اخیر است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

نقدونظر ارزش ترجمه در علوم کتابداری و اطلاع رسانی

نشریات ادواری کتابداری و اطلاع رسانی بر محدودیت نشر مقالات ترجمه شده تأکید دارند و پیامدهای این مسئله موجب قلت تعداد متون ترجمه شده و عدم انتشار اطلاعات روزآمد این علم از طریق ترجمه مقالات می شود. گروههای اموزش کتابداری و اطلاع رسانی نیز تخصیص حداقل امتیاز برای ترجمه مقالات در برابر حداکثر امتیاز به تألیفها را اعمال می کنند. ادامه این روند موجب فقر علمی عمیق تری است که تفکر بیشتر مجریان را می ...

full text

پست مدرنیته و علوم کتابداری و اطلاع رسانی

پست مدرنیته به عنوان یک وضعیت نوین در عصر حاضر، تغییر و تحول‌های زیادی در دیدگاه‌های مختلف در زندگی و تفکر بشر به‌وجود آورده و خواسته یا ناخواسته، علوم کتابداری و اطلاع‌رسانی نیز به عنوان یکی از علوم اجتماعی در معرض اثرپذیری از این وضعیت قرار گرفته است. مطالعة چنین وضعیتی، دید کتابداران و اطلاع‌رسانان را نسبت به وضعیت و موقعیت کنونی و افق‌های پیش‌رو، باز...

full text

برنامه جدید کارشناسی ارشد علوم کتابداری و اطلاع رسانی

مقالة حاضر گزارش کوتاهی است از یک طرح پژوهشی که به سفارش وزارت علوم، تحقیقات و فناوری توسط گروه کتابداری و اطلاع‌رسانی دانشگاه فردوسی مشهد در سال های 1383ـ1382 انجام گرفت. هدف طرح، بررسی برنامة جاری و بازنگری در آن به منظور همخوان‌کردن محتوای برنامه و سرفصل درس ها با نیازها و شرایط متحول کنونی بود. در این راستا، برنامه های جاری در کشورهای آمریکا، انگلستان، استرالیا، هند و ایران مورد مطالعه و مق...

full text

ماهیت میان رشته ای علوم کتابداری و اطلاع رسانی

علم و پیشرفت‌های علمی نیازمند بستری از تعاملات، میان رشته‌های علمی مختلف است. در عصر حاضر با توجه به تخصصی شدن حوزه‌های موضوعی، روابط بین‌رشته‌ای در هر مطالعه‌ای اجتناب‌ناپذیر می‌نماید. کتابداری و اطلاع‌رسانی رشته‌ای است که همانند سایر رشته‌ها، مبانی و اصول نظری خاص خود را دارد. به نظر می‌رسد بسیاری از نظریات و اصول مطرح‌شده در این علم از سایر رشته‌های علمی به وام گرفته شده است؛ از‌این‌رو پژوهش...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 18  issue شماره 2 (پیاپی 70)

pages  69- 102

publication date 2015-06-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023